Kỹ thuật nuôi heo nái hậu bị cho hiệu quả kinh tế vượt trội

1. Các giai đoạn phát triển của heo nái hậu bị

Trước khi tìm hiểu cách nuôi heo nái hậu bị, Người Nhà Nông mời bạn đọc tìm hiểu khái niệm lợn hậu bị là gì. Lợn nái hay heo nái hậu bị là những con lợn cái được chọn lọc và nuôi dưỡng trong khoảng từ 3 - 8 tháng tuổi nhằm mục đích gây nái sinh sản. Dưới đây là các giai đoạn cơ bản khi nuôi heo nái hậu bị mà bất cứ ai đang chăn nuôi lợn cần phải biết. 

2. Tiêu chuẩn lựa chọn heo nái hậu bị

Để quá trình nuôi heo nái hậu bị đạt kết quả tốt nhất, trước hết bạn phải chọn được giống heo chất lượng và có khả năng sinh sản tốt. Hiện nay, có hai phương pháp chọn heo nái giống là chọn theo di truyền và chọn theo cá thể.

>> Xem thêm: Hướng dẫn nuôi chim cút đẻ trứng mang về thu nhập cao

2.1 Chọn heo di truyền

Nếu chọn nuôi heo nái hậu bị, chủ trang trại cần lựa chọn những con có bố mẹ đạt tiêu chuẩn cao sản. Lợn bố phải là con đã được kiểm chứng năng suất cá thể ở cơ sở giống lợn và đáp ứng đầy đủ 3 chỉ tiêu sau:

• Tốc độ tăng trọng đạt trung bình 500gam/ ngày trở lên.
• Chỉ tiêu tốn lượng thức ăn cho heo dưới 2,5kg/ 1kg tăng trọng.
• Độ dày mỡ lưng <15mm. 

Bên cạnh lợn bố, lợn mẹ cũng cần có được những yếu tố sau:

• Sản xuất ít nhất 15 lợn con cai sữa trong 1 năm.
• Lợn con ở 21 ngày tuổi đạt trọng lượng cai sữa trung bình 7kg/ con. 

2.2 Chọn heo cá thể

Bà con khi nuôi heo nái hậu bị, hãy chọn heo giống ở ba thời điểm: 3 tháng tuổi, 5 tháng tuổi, 8 tháng tuổi cùng với những chỉ tiêu sau:

Ngoài những yếu tố trên, hãy ưu tiên lựa chọn nuôi heo nái hậu bị giống theo tiêu chí về khối lượng và chiều dài thân như bảng sau:

3. Kỹ thuật nuôi heo nái hậu bị cơ bản theo khẩu phần ăn

Khi nuôi heo nái hậu bị thì chủ trang trại cần quan tâm kỹ lưỡng tới khẩu phần ăn cũng như các chất mà heo nạp vào mỗi ngày. 

3.1 Chế độ dinh dưỡng

Sau khi đã nắm rõ cách chọn heo giống tốt, chúng tôi mời bạn đọc tham khảo bảng chế độ dinh dưỡng tiêu chuẩn để nuôi heo nái hậu bị hiệu quả. 

3.2 Mức ăn hàng ngày

Dưới đây là bảng khẩu phần ăn cho heo nái hậu bị mà bạn cần cung cấp đầy đủ nếu muốn heo có sức khoẻ tốt. 

Bên cạnh đó, bạn cũng cần lưu ý những điều sau khi chăn nuôi heo nái:

• Với heo có trọng lượng trên 90kg, cần cung cấp đủ 2kg thức ăn/con/ngày cho đến 10-14 ngày trước khi dự kiến phối giống. 
• Trong 10-14 ngày trước phối giống, cần tăng lượng thức ăn cho lợn lên thành 2,7-3kg/con/ngày. 
• Sau khi phối giống, hãy cung cấp từ 1,8-2kg thức ăn/con/ngày.

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách nuôi chim cút mới nở cho hộ chăn nuôi

3.3 Chế độ ăn

Chế độ ăn khi nuôi heo nái hậu bị sẽ phụ thuộc vào trọng lượng của heo, cụ thể: 

• Heo từ 20-30kg: Cho ăn ngày 4 bữa.
• Heo từ 31-65kg: Cho ăn ngày 3 bữa.
• Heo lớn hơn 65kg đến khi phối giống: Cho ăn ngày 2 bữa. 

4. Yêu cầu về chuồng trại cho heo nái hậu bị

Chuồng trại là một trong những yếu tố quan trọng có ảnh hưởng lớn đến sự thành công khi nuôi heo nái hậu bị. Chính vì vậy, hãy đảm bảo chuồng nuôi heo luôn ở trong điều kiện tốt nhất:

• Yêu cầu kỹ thuật chuồng trại: Đủ ánh sáng chiếu vào buổi sáng, tránh ánh nắng từ phía Tây và gió bấc lùa vào chuồng mùa rét. 
• Hướng chuồng: Với chuồng một dãy, hãy thiết kế mặt trước theo hướng Đông Nam. Với kiểu chuồng hai dãy, hãy xây chuồng theo trục Nam - Bắc, dãy chuồng ở phía Tây sẽ bố trí nuôi lợn hậu bị, lợn thịt và lợn choai. 
• Môi trường trong chuồng: Chống nóng cho lợn bằng cách xây mái chuồng cao và làm chuồng hai mái. Bên cạnh đó, bạn có thể phun nước lên nóc (đối với mái fibro xi măng và mái tôn) và phun sương ẩm trong chuồng. 
• Vệ sinh chuồng: Đảm bảo vệ sinh chuồng thường xuyên, xử lý phân và nước thải bằng hầm biogas. 
• Định mức chuồng: Ở giai đoạn nuôi heo nái hậu bị, lợn nên được nhốt chung trong các ô sẽ tốt hơn là nhốt riêng biệt từng con. Tuy nhiên, cần đảm bảo diện tích 0,8 - 1m2/ con. 
• Định mức lao động: Cần ít nhất 1 lao động để nuôi khoảng 200 con lợn hậu bị. 

5. Quy trình chăm sóc heo hậu bị hiện đại

Dưới đây là toàn bộ quy trình chăm sóc heo hậu bị hiện đại được nhiều người áp dụng, mời bạn tham khảo!

5.1 Thời kỳ tiền phối giống

Để nuôi heo nái hậu bị tiền phối giống tốt hơn, bạn đừng bỏ qua những vấn đề về thời gian, tuổi hoặc biểu hiện lợn động dục sẽ được trình bày ngay bên dưới. 

5.1.1 Kích thích lợn cái động dục

Khi lợn cái được 5,5 - 6 tháng tuổi, hãy cho lợn đực đi qua khu nuôi heo nái hậu bị khoảng 2 lần/ ngày, mỗi lần 10-15 phút để giúp heo cái động dục. 

5.1.2 Theo dõi lợn động dục lần đầu

Chủ chăn nuôi ở nông thôn cần theo dõi các chu kỳ động dục của heo cái hậu bị để lên kế hoạch phối giống cũng như lịch tăng cường thực phẩm tiền phối giống. 

5.1.3 Thời gian và tuổi phối giống

Bà con cần lưu ý về thời gian và độ tuổi của heo nái hậu bị để tiến hành phối giống.

• Lợn được cho phối giống khi đạt 7,5 - 8,5 tháng tuổi. Độ tuổi trung bình để phối giống lợn là lúc 8 tháng tuổi. 
• Trọng lượng khi nuôi heo nái hậu bị khi phối giống phải đạt từ 100-115kg/con.
• Không nên cho heo phối giống ở lần động dục đầu tiên mà ở lần thứ hai hoặc thứ ba. 
• Ghi chép ngày phối giống để theo dõi kết quả. Nếu lợn đã phối giống nhưng không thụ thai thì lợn sẽ động dục trở lại sau 17-23 ngày kể từ lúc phối giống. 

>> Xem thêm: Chim cút nuôi bao lâu thì thịt? Bật mí mô hình nuôi lời to

5.1.4 Chăm sóc lợn hậu bị

Bên cạnh cung cấp đủ thức ăn và các chất cần thiết khi nuôi heo nái hậu bị, vấn đề vệ sinh chuồng trại và tiêm vacxin phòng bệnh cho lợn cũng đóng vai trò quan trọng. Hãy thực hiện một số điều sau để quá trình phối giống đạt hiệu quả cao: 

• Vệ sinh chuồng lợn tốt.
• Tẩy giun cho lợn trước khi đưa vào nuôi hậu bị (khi lợn nặng từ 18-25kg) và trước phối giống. 
• Tiêm đầy đủ các loại vacxin dịch tả, tụ dấu và lepto khi lợn ở giai đoạn từ 6-7 tháng tuổi. 
• Kiểm tra bệnh ghẻ ở lợn thường xuyên để chữa trị kịp thời. 

5.2 Thời kỳ phối giống

Chu kỳ động dục thường thấy khi nuôi heo nái hậu bị trung bình là 21 ngày (có biến động từ 16-21 ngày). Do đó, bà con cần kiểm tra lợn động dục 2 lần mỗi ngày bằng kinh nghiệm hoặc sử dụng lợn đực thí tình. Thời gian động dục phù hợp là từ 6 -9 giờ sáng và 16-18 giờ chiều. Thời gian động dục của lợn kéo dài khoảng 4-5 ngày và chia làm ba giai đoạn như sau:   

5.2.1 Giai đoạn 1: Từ 2-3 ngày đầu

Ở giai đoạn đầu tiên, âm hộ của heo nái hậu bị sẽ bị sưng, đỏ hồng, ít hoặc không có nước nhờn. Khi nuôi heo nái hậu bị trong thời gian này, bạn sẽ thấy heo không chịu cho đực nhảy hoặc bỏ chạy khi có người dẫn tinh ấn tay vào mông. Bên cạnh đó, heo cái cũng ăn ít hơn, bồn chồn, kêu rít hoặc nhảy lên thành chuồng hoặc nhảy lên lưng con khác. 

Lưu ý: Ở giai đoạn này, bà con chưa nên dẫn tinh cho lợn cũng như không ép phối lợn vì trứng chưa rụng hoàn toàn. Do vậy, heo hậu bị không lên giống ở trường hợp này cũng là điều dễ hiểu. 

5.2.2 Giai đoạn 2: Lợn mê ì

Tại giai đoạn nuôi heo nái hậu bị mê ì, bạn cần quan tâm hơn tới sức khỏe của heo bằng cách thực hiện một số cách như:

• Lợn nái có tình trạng mê ì khoảng 2 đến 3 ngày. Lúc này âm hộ đã giảm sưng, màu mận chính, còn tiết dịch. Lợn vẫn chịu cho đực nhảy, chịu cho dẫn tinh. 
• Với lợn nái hậu bị sẽ cho phối giống sau khi chịu đực khoảng 2 đến 3 giờ và phối lặp là 12 giờ sau.
• Với lợn nái đã đẻ, sau chịu đực 12 giờ phối lần 1 và sau 12 giờ tiếp phối lặp. 

5.2.3 Giai đoạn 3: Cuối kỳ lợn động dục

Khi nuôi heo nái hậu bị ở cuối giai đoạn động dục, bà con cần lưu ý những vấn đề sau:

• Giai đoạn động dục thường kéo dài khoảng 10 ngày, khi âm hộ không còn dịch nhờn và trở lại màu sắc bình thường.
• Lợn nái không cho lợn đực nhảy, khi người ấn tay thì lợn nái ngồi bệt hoặc có khi nằm sấp.

Lưu ý: Khả năng thụ thai vào giai đoạn này thấp nên người chăn nuôi hạn chế dẫn tinh.

5.3 Dẫn tinh cho lợn nái hậu bị

Để dẫn tinh cho lợn hiệu quả cao, người nuôi heo nái hậu bị cần tiến hành chuẩn bị theo quy trình cụ thể sau đây:

• Vệ sinh dụng cụ: Tiến hành khử trùng dụng cụ trong nước sôi từ 10 đến 15 phút. Đợi tới khi dụng cụ khô và nguội. Tiếp theo, dùng 5ml đến 10ml NaCl (nước muối sinh lý) hay 5ml tinh dịch pha tráng lòng ống bơm hoặc có thể là vỏ nhựa để thực hiện dẫn tinh quản.
• Vệ sinh lợn nái hậu bị: Sử dụng nước sạch hoặc bằng dung dịch thuốc tím 0.1% vệ sinh vùng kín của lợn nái hậu bị. Sau khi thực hiện xong cần lau khô bằng khăn sạch.
• Tăng nhiệt độ: Trước hết, nắm lọ tinh trong tay cho đến khi hết lạnh. Tiếp đó, bôi Vaseline vào ⅓ đầu dẫn tinh quản (tránh tiếp xúc với miệng lỗ). Tiến hành rót tinh vào ống bơm, lưu ý không rót trực tiếp mà cần rót từ từ vào thành ống. Ngoài ra, không được lắp ống dẫn tinh vào ống bơm để hút.
• Thực hiện dẫn tinh: Kích thích lợn nái cho lợn đứng im và từ từ dẫn tinh vào âm hộ hé mở của lợn. Nên đẩy theo hướng chếch về phía trên sau đó xoay nhẹ để ống dẫn tinh dễ dàng đi vào trong cổ tử cung. Khi có dấu hiệu bị cản, thao tác kéo ống dẫn lại 1 chút. Cuối cùng dẫn toàn bộ tinh vào thẳng cổ tử cung. Điều này giúp ngừa tình trạng tinh chảy ngược ra khỏi gây hiệu quả kém trong khi dẫn tinh.

Thông thường, trong chu kỳ chịu đực, lợn nái được dẫn tinh khoảng 2 lần để đạt hiệu quả cao nhất. Thêm vào đó, mỗi lần phối, các chủ nuôi heo nái hậu bị thường dẫn từ 80 đến 100ml tinh. Lợn nái sau khi được dẫn tinh xuất hiện tình trạng ngủ nhiều, sức ăn khỏe hơn và sau 23 ngày không động dục thì tức là quá trình thụ tinh thành công.

6. Tiêm vacxin cho lợn nái hậu bị

Để nuôi heo nái hậu bị tốt, khoẻ mạnh và đạt hiệu quả cao thì người chăn nuôi còn cần phải theo dõi lịch tiêm vacxin cho heo hậu bị. Đây được coi là bước chăm sóc quan trọng vừa bảo vệ lợn nái vừa phòng bệnh cho lợn con sau khi sinh. Tiêu chí tiêm vacxin cho lợn nái hậu bị là dựa theo thể trọng. Bởi vì khi heo nái hậu bị có trọng lượng đạt chuẩn thì mới có khả năng thích ứng vacxin. 

Quy định tiêm vacxin khi nuôi heo nái hậu bị như sau:

Nuôi heo nái hậu bị được coi là nhân tố quyết định năng suất sinh sản cũng như hiệu quả kinh tế cho chủ trang trại. Như vậy, bài viết đã giúp bạn tìm hiểu những kỹ thuật nuôi heo nái hậu bị an toàn và hiệu quả giúp người chăn nuôi dễ dàng chăm sóc. Đến với Người Nhà Nông để tìm hiểu thêm nhiều chủ đề hấp dẫn khác nhé.